Coraz większa liczba pojazdów na drogach, szybsze tempo ruchu drogowego i rozpraszający uwagę strumień informacji – wszystkie te czynniki potęgują wymagania wobec kierowców zarówno samochodów ciężarowych, jak i osobowych. Z drugiej strony, kierujący nigdy dotąd nie mogli liczyć na tak korzystne warunki do bezpiecznej jazdy, jak obecnie. Aktywne systemy bezpieczeństwa, implementowane w wielu nowoczesnych samochodach osobowych i ciężarowych, znacznie ułatwiają unikanie incydentów i wypadków drogowych. 

Od listopada 2015 r. na obszarze Unii Europejskiej obowiązuje prawo, w myśl którego wszystkie nowe dwu- i trzyosiowe samochody ciężarowe muszą być wyposażone w funkcję automatycznego hamowania awaryjnego. Wprowadzono je w celu zmniejszenia liczby wypadków, polegających na uderzeniu przez pojazd ciężarowy w tył pojazdu poprzedzającego – tego rodzaju zdarzenia stanowią około jedną piątą wszystkich wypadków drogowych z udziałem samochodów ciężarowych. Obecnie przepisy wymagają, by system hamowania awaryjnego redukował prędkość pojazdu o 10 km/h. W następnym roku wartość ta zostanie zwiększona do 20 km/h. 
– Dobrze, że przepisy są coraz surowsze, jednak wciąż mam wrażenie, że wymagania są zbyt łagodne. W sytuacji, gdy przy prędkości 80 km/h uaktywni się funkcja hamowania awaryjnego, prędkość musi spaść o znacznie więcej niż 20 km/h, jeżeli ma się rzeczywiście uniknąć bardzo silnego uderzenia w pojazd poprzedzający, który właśnie się zatrzymał – mówi Carl Johan Almqvist, dyrektor ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego i produktów w Volvo Trucks.
Volvo Trucks opracowało układ, którego możliwości wykraczają daleko poza obecne i przyszłe wymagania prawne. Został wprowadzony na rynek w 2012 r., a jego zadanie polega przede wszystkim na ostrzeganiu kierowcy o niebezpieczeństwie zderzenia. 
– W wielu przypadkach to wystarczy, by kierowca szybko ocenił sytuację i uniknął wypadku – wyjaśnia Carl Johan Almqvist. 
Hamowanie awaryjne jest inicjowane tylko w razie absolutnej konieczności, a proces ten zachodzi błyskawicznie. Intensywność hamowania – czyli opóźnienie – wynosi około 7 m/sec2 . Jest więc porównywalne z możliwościami samochodów osobowych. W praktyce oznacza to, że samochód ciężarowy jest zdolny wyhamować z 80 km/h do 0 km/h na odcinku około 40 m. 
Za pomocą kamery i radaru układ monitoruje położenie pojazdów poprzedzających i działa bez względu na panujące warunki: słońce, mgła czy noc. Jeżeli wystąpi ryzyko zderzenia, kierowca otrzymuje ostrzeżenie w postaci stopniowo narastających sygnałów świetlnych i dźwiękowych. Gdy kierowca nie zareaguje na te ostrzeżenia, samochód ciężarowy zaczyna automatycznie łagodnie hamować. Ewentualny dalszy brak reakcji skutkuje aktywowaniem hamowania awaryjnego, które jest kontynuowane aż do zatrzymania pojazdu. Jeżeli w ciągu pięciu sekund od zatrzymania nie nastąpi ruch kołem kierownicy lub inna reakcja kierowcy, uruchamiany jest hamulec postojowy. Jest to zabezpieczenie przed niekontrolowanym toczeniem się pojazdu, w przypadku gdyby jego kierowca doznał szoku lub stracił przytomność. 
W chwili aktywowania funkcji hamowania awaryjnego zaczynają błyskać światła STOP, by ostrzec kierowców pojazdów jadących z tyłu. Gdy prędkość spadnie do 5 km/h, włączane są również światła awaryjne. 
Układ opracowany przez Volvo działa także na drogach krętych i potrafi odróżnić bariery ochronne od rzeczywistych przeszkód, takich jak pojazdy – w tym także motocykle. Dla uzyskania maksymalnej skuteczności, sprawnie działać muszą wszystkie inne systemy, takie jak np. układ ABS w samochodzie ciężarowym i przyczepie. 
Biorąc pod uwagę krótki okres, jaki minął od wejścia w życie przepisów dotyczących funkcji hamowania awaryjnego, musi upłynąć jeszcze trochę czasu, zanim ich pozytywny efekt znajdzie swoje odzwierciedlenie w statystykach wypadków drogowych. Jednak Volvo Trucks jest przekonane do korzyści wynikających z funkcji Hamowanie Awaryjne i innych aktywnych systemów bezpieczeństwa. 
– Nasze aktywne systemy bezpieczeństwa stanowią element całościowego rozwiązania, które bezsprzecznie zmniejsza zagrożenia w ruchu drogowym. Trzeba jednak pamiętać, że sama technologia na wykona całej pracy. Zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu drogowym wymaga interakcji między wszystkimi użytkownikami dróg. Doświadczony, uważny kierowca, odpowiedzialnie prowadzący swój pojazd wciąż pozostaje najlepszą formą ochrony przed wypadkiem – konkluduje Carl Johan Almqvist. 

Volvo Trucks, wspólnie ze szwedzkim przedsiębiorstwem komunalnym Renova, testuje i bada, na ile zautomatyzowane pojazdy mogą zwiększyć bezpieczeństwo i efektywność podczas odbioru i wywozu odpadów oraz zapewnić kierowcom lepsze warunki pracy. Zasadniczo, testowane systemy automatyki są podobne do tych zamontowanych w autonomicznym samochodzie ciężarowym, użytkowanym od jesieni 2016 r. w Kopalni Kristineberg, w północnej Szwecji. 

– Prowadzenie dużego samochodu ciężarowego w dzielnicy mieszkalnej, pełnej wąskich ulic i niechronionych użytkowników dróg, stawia, co oczywiste, wysokie wymagania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa, nawet, jeżeli prędkość jazdy nie przekracza typowego dla człowieka tempa spacerowego. Śmieciarka, którą aktualnie testujemy, nieustannie monitoruje swoje otoczenie, a w przypadku nagłego pojawienia się przeszkody na drodze natychmiast się zatrzymuje. Jednocześnie, automatyczny system ułatwia kierowcy uważne obserwowanie wszystkiego, co dzieje się wokół pojazdu – mówi Carl Johan Almqvist.
Gdy zautomatyzowany pojazd-śmieciarka pierwszy raz wjeżdża na dany obszar, jest kierowany ręcznie, zaś jego pokładowy system za pomocą czujników GPS i innych rejestruje pozycję i nanosi ją na mapę. Dzięki temu następnym razem pojazd dokładnie „wie”, jaką drogę należy wybrać i przy których pojemnikach się zatrzymać. 
Na pierwszym przystanku, po aktywowaniu automatyki, kierowca wysiada z kabiny, przechodzi na tył pojazdu, mocuje pojemnik z odpadami, a następie opróżnia go w zwykły sposób, korzystając z odpowiednich elementów sterujących. Po ukończeniu tej operacji, na polecenie kierowcy pojazd automatycznie podjeżdża tyłem do kolejnego pojemnika. W tym czasie kierowca idzie przed cofającym pojazdem, uważnie obserwując otoczenie. Ale dlaczego pojazd porusza się do tyłu, zamiast do przodu?
– Dzięki temu, że samochód ciężarowy jedzie do tyłu, kierowca może pozostawać w pobliżu zespołu zgniatacza, zamiast ciągle na przemian przechodzić na tył, a następnie w pobliże kabiny pojazdu, gdy ten znajduje się w ruchu. A ponieważ kierowca nie musi raz za razem wchodzić i wychodzić z kabiny w każdym punkcie odbioru śmieci, jest mniej narażony na urazy kolan i innych stawów – mówi Hans Zachrisson, menedżer ds. strategicznego rozwoju w Renova.
To oczywiste, że cofanie jest dość ryzykownym manewrem, ponieważ kierowcy, nawet w pojeździe z kamerą, może być trudno dostrzec osoby lub przeszkody znajdujące się z tyłu pojazdu. Na niektórych obszarach cofanie samochodem ciężarowym nawet bywa zabronione ze względów bezpieczeństwa. W innych miejscach zaś istnieje wymóg korzystania z pomocy drugiej osoby, która musi stać za pojazdem, obserwować drogę i dawać znak kierowcy. W testowanym rozwiązaniu problemy te zostały wyeliminowane. Dzięki czujnikom monitorującym otoczenie wokół śmieciarki, jazda w każdym kierunku jest równie bezpieczna.  A jeżeli na przykład okaże się, że ulicę blokuje zaparkowany pojazd, samochód ciężarowy potrafi automatycznie ominąć taką przeszkodę, pod warunkiem, że obok niej jest wystarczająco dużo wolnej przestrzeni.  
Ponadto, ponieważ automatyka sterująca w sposób optymalny kontroluje zmianę biegów, koło kierownicy i prędkość, maleje także zużycie paliwa i emisja spalin.
Mimo że potrzebne technologie już istnieją, konieczne są dalsze testy i prace rozwojowe, zanim autonomiczne śmieciarki staną się rzeczywistością. Obecnie realizowany wspólny projekt potrwa do końca 2017 r. Następnie zostanie przeprowadzona skrupulatna analiza funkcjonalności i bezpieczeństwa, a zwłaszcza tego, jak tego typu pojazd jest odbierany przez kierowców, innych użytkowników dróg i okolicznych mieszkańców. Prawdopodobnie pojazdy o różnym stopniu automatyzacji wcześniej pojawią się w innych zastosowaniach, w których transport odbywa się na ograniczonych i zamkniętych obszarach, takich jak kopalnie czy terminale towarowe. 

Liczba poważnych wypadków drogowych z udziałem samochodów ciężarowych spada, ale należy poprawić bezpieczeństwo niechronionych użytkowników dróg. Ponadto, wciąż zbyt mało kierowców tych pojazdów używa pasa bezpieczeństwa. Między innymi takie właśnie ustalenia można znaleźć w opublikowanym przez Volvo Trucks raporcie dotyczącym bezpieczeństwa ruchu drogowego.
– W raporcie „2017 Volvo Trucks Safety Report” analizujemy i opisujemy, dlaczego i jak dochodzi do wypadków z udziałem samochodów ciężarowych oraz co można zrobić, by ograniczyć ryzyko wypadków i ich konsekwencje. Informacje te są ważne nie tylko z punktu widzenia naszego własnego procesu rozwoju produktów, ale także dla każdego kto zajmuje się poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego – mówi Peter Wells, szef Zespołu Volvo Trucks ds. Badania Rzeczywistych Wypadków. 
„2017 Volvo Trucks Safety Report” został przygotowany w oparciu o przeprowadzone przez Volvo własne analizy wypadków, a także dane uzyskane od różnych organów w kraju i Europie. Jedną z konkluzji raportu jest potrzeba skoncentrowania się na ograniczeniu zagrożeń dla niechronionych użytkowników dróg, takich jak piesi, rowerzyści i motocykliści. 
– W ciągu minionej dekady liczba poważnych wypadków drogowych z udziałem samochodów ciężarowych spadła w Europie o niemal połowę. Jednak liczba wypadków, w których ucierpieli niechronieni użytkownicy dróg, zmalała w mniejszym zakresie – mówi Carl Johan Almqvist.
Spośród wszystkich osób uczestniczących w wypadkach z udziałem samochodów ciężarowych i użytkowników niechronionych, około 35 procent odniosło poważne obrażenia lub zginęło. Biorąc pod uwagę rosnące tempo urbanizacji oraz coraz większą liczbę pojazdów i ludzi na drogach, zagrożenie będzie narastać, o ile nie podjęte zostaną zdecydowane działania. 
– W celu zmniejszenia liczby wypadków należy rozwijać rozwiązania techniczne, które mogą pomóc kierowcom samochodów ciężarowych unikać potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. Ponadto, wszyscy użytkownicy dróg muszą być bardziej świadomi zagrożeń występujących w ruchu drogowym i sposobów ich skutecznego unikania – wyjaśnia Carl Johan Almqvist.
Kluczowe znaczenie dla zapobiegania wypadkom ma zapewnienie kierowcy dobrej widoczności najbliższego otoczenia samochodu ciężarowego. Jako jedno z wielu rozwiązań uzupełniających lusterka wsteczne, lusterka rampowe i kamery cofania, Volvo oferuje kamerę narożną, umożliwiającą kierowcy obserwację przestrzeni w sąsiedztwie przedniego prawego narożnika kabiny. 
– Ważne jest również, by piesi i rowerzyści zdawali sobie sprawę ze znaczenia dobrej widoczności i bycia widzianym oraz odpowiedniego zachowania się w ruchu drogowym. Dlatego prowadzimy różnego rodzaju akcje edukacyjne kierowane do młodzieży i dorosłych, takie jak np. kampanie Zatrzymaj się, Popatrz, Pomachaj czy Patrz i Bądź Widoczny, które koncentrują się dokładnie na tych właśnie problemach – podkreśla Carl Johan Almqvist.
W celu ograniczenia ryzyka zderzenia z innymi pojazdami, samochody ciężarowe Volvo są wyposażone w różnorodne aktywne systemy bezpieczeństwa. Gdy jednak dochodzi do wypadku, skutecznym, sprawdzonym i najważniejszym zabezpieczeniem pozostaje pas bezpieczeństwa. 
– Z raportu wynika, że wciąż zbyt mało kierowców samochodów ciężarowych zapina pas bezpieczeństwa, chociaż wiadomo, że połowa niezapiętych kierowców, którzy zginęli, przeżyłaby, gdyby używała pasa – informuje Carl Johan Almqvist. 
„2017 Volvo Trucks Safety Report” jest drugim z kolei upublicznionym raportem, opracowanym przez  Zespół Volvo Trucks ds. Badania Rzeczywistych Wypadków. 
Pełna treść „2017 Volvo Trucks Safety Report” jest dostępna na stronie internetowej volvotrucks.com.