Jedną z wpro­wa­dzo­nych we wrze­śniu zmian w pra­wie trans­por­to­wym są kary za prze­kro­cze­nie dopusz­czal­nego czasu pracy (10 godzin) w porze noc­nej. 

Pod­stawą prawną jest Ustawa z dnia 5 lipca 2018 roku o zmia­nie ustawy o trans­por­cie dro­go­wym oraz nie­któ­rych innych ustaw. 
O jakich kwo­tach mowa oraz czym w ogóle jest praca we wspo­mnia­nej porze noc­nej?

Pora nocna w ogól­nym Kodek­sie Pracy, to okre­śle­nie dla wybra­nych ośmiu godzin pomię­dzy 21.00 a 7.00 rano. Doty­czy to zatem pra­cow­nika pro­duk­cyj­nego, gór­nika czy też pie­lę­gniarki pra­cu­ją­cej w szpi­talu. Ta defi­ni­cja doty­czy nali­cza­nia dodatku do wyna­gro­dze­nia rów­nież dla kie­row­ców. 
– W trans­por­cie, zgod­nie z ustawą o cza­sie pracy kie­row­ców, dla celów usta­la­nia czasu pracy, jest dodat­kowa pora nocna zde­fi­nio­wana jako wybrane cztery godziny pomię­dzy 0.00 a 7.00. Jaki dokład­nie będzie to prze­dział (00:00 – 04.00, czy też 02.00–06:00), okre­śla już pra­co­dawca w regu­la­mi­nie pracy – tłu­ma­czy Mariusz Hen­dzel, eks­pert Kan­ce­la­rii Trans­por­to­wej ITD-PIP. Gdy przed­się­bior­stwo nie posiada takiego doku­mentu, godziny pory noc­nej należy opi­sać np. w warun­kach zatrud­nie­nia. 

Jeżeli przed­się­bior­stwo w wewnętrz­nej doku­men­ta­cji (regu­la­mi­nie) okre­śliło, że pora nocna trwa od 1.00 do 5.00 nad ranem, a pra­cow­nik w tym wła­śnie cza­sie będzie wyko­ny­wał kon­kretne czyn­no­ści pracy (jazda lub „inna praca”), nawet jedną minutę, należy ogra­ni­czyć łączny wymiar tych czyn­no­ści. W takiej sytu­acji czas pracy (czyn­no­ści jazdy oraz innej pracy, tzw. mło­tecz­ków) tego kie­rowcy nie może prze­kra­czać 10 godzin w danej dobie. Należy rów­nież zwró­cić uwagę na fakt, że bez zna­cze­nia jest czy pora nocna przy­pada na koniec czy też na począ­tek pracy w danym dniu. 
– Ważną infor­ma­cją jest, że prze­pis ten doty­czy zarówno pra­cow­ników zatrud­nio­nych na umo­wie o pracę jak i umo­wie zle­ce­niu czy na wła­snej dzia­łal­no­ści. Do limitu 10 godzin zali­cza się tylko zda­rze­nia jazdy i innej pracy kie­rowcy, a prze­rwy w pracy (np. prze­rwa śnia­da­niowa) i dys­po­zy­cja nie są cza­sem pracy i nie mogą powo­do­wać naru­sze­nia prze­pisów. Dodat­kowo pamię­tajmy, że defi­ni­cja 8-godzin­nej pory noc­nej z Kodeksu Pracy obo­wią­zuje na­dal do nali­cza­nia wyna­gro­dze­nia – mówi Mariusz Hen­dzel. 

Wcze­śniej prze­pis ten był uwzględ­niany tylko pod­czas kon­troli PIP w przed­się­bior­stwie. Nato­miast obec­nie usta­wo­dawca prze­wi­dział moż­li­wość nało­że­nia kar pod­czas kon­troli ITD. zarówno na dro­dze jak i pod­czas kon­troli w przed­się­bior­stwie. Za prze­kro­cze­nie dopusz­czal­nego dobo­wego, 10 godzin­nego czasu pracy do 3 godzin kara wynosi 50 zł. Każda kolejna godzina prze­kro­cze­nia: +100 zł. 
– Nie­stety na tym eta­pie mogą nam się poja­wić pewne nie­ści­sło­ści. Osoba kon­tro­lu­jąca kie­rowcę na dro­dze nie zawsze będzie miała dostęp do doku­men­tów, w któ­rych znaj­dzie infor­ma­cję o prze­dziale cza­so­wym wyzna­cza­ją­cym porę nocną w danym przed­się­bior­stwie – komen­tuje M. Hen­dzel. – A zatem wyj­ścia są dwa: albo na dro­dze ten prze­pis nie będzie kon­tro­lo­wany, albo przed­się­biorca będzie wzy­wany do dostar­cza­nia wyma­ga­nych infor­ma­cji w celu dokoń­cze­nia kon­troli. 

Nie jest zatem pra­wi­dło­wym podej­ściem koń­cze­nie pracy po 10 godzi­nach zega­ro­wych od roz­po­czę­cia (np. 3:00–13:00), ponie­waż w tym cza­sie kie­rowca odbie­rał wyma­gane prze­pisami prze­rwy, postoje lub był w dys­po­zy­cji. Nadal można być aktyw­nym w ciągu doby, zgod­nie z prze­pisami unij­nymi (aktyw­ność ta może wyno­sić 13 lub 15 godzin, a w przy­padku zespołu nawet 21 godzin), ale ogra­ni­cze­niu pod­lega suma pracy, np. 8 godzin jazdy i mak­sy­mal­nie 2 godziny „innej pracy” (tzw. mło­tecz­ków), 9 godzin jazdy i dodat­kowo tylko 1 godzina „innej pracy”.