Prawo do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego. Chodzi o kwoty w przeliczeniu na osobę w rodzinie.

W sprawie powstał spór pomiędzy wójtem, który jest organem przyznającym zasiłek „500 plus”, a rodzicem, czy diety otrzymywane przez ojca - kierowcę zawodowego, wlicza się do dochodu rodziny. Rodzic dziecka twierdził, że diety nie podlegają wliczeniu do dochodu rodziny na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Nie stanowią one części wynagrodzenia i przysługują niezależnie od wynagrodzenia. Diety nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nie odprowadza się od nich składek ZUS. Oznacza to, że nie są zaliczane do dochodu pracownika. Innego zdania był organ, w ocenie którego diety wlicza się do dochodu rodziny ustalanego na potrzeby 500 plus.

Sprawę rozstrzygnął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach przyznając rację organom. W uzasadnieniu swojego wyroku wskazał, że ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tzw. ustawa 500 plus) określa pojęcia dochodu rodziny i dochodu członka rodziny. Przy definicji dochodu odsyła do przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z tymi przepisami do dochodu zalicza się przychody podlegające opodatkowaniu oraz inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów p.d.o.f.

Sąd przyznał, że wcześniej w orzecznictwie pojawiły się rozbieżności co do zaliczenia diet wypłacanych kierowcom z tytułu zagranicznych podróży poza granicami kraju do dochodu rodziny. Obecnie jednak kwestia ta nie budzi już wątpliwości. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 czerwca 2017 r. sygn. akt I OSK 2410/15 zajął w tym zakresie jednoznaczne stanowisko. Zgodnie z nim do dochodu rodziny należy zaliczyć diety wypłacone kierowcom transportu międzynarodowego z tytułu podroży służbowej poza granicami kraju. NSA wskazał, że pojęcie należności ze stosunku pracy, o jakim mowa w ustawie o świadczeniach rodzinnych jest pojęciem szerszym od przychodów ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według NSA należności w postaci diet mieszczą się w pojęciu „należności ze stosunku pracy”. Są bowiem uzyskiwane w ramach stosunku pracy i w związku z wykonywaniem pracy poza granicami kraju.

Wobec powyższego osoby składające wniosek o 500 plus na pierwsze dziecko powinny poinformować organ o całości otrzymywanych należności. W tym również o dietach. Organ należy poinformować również o uzyskaniu zatrudnienia w czasie kiedy świadczenie jest już pobierane. Brak informacji w tym względzie będzie wiązał się nie tylko z nieotrzymaniem świadczenia. Może wiązać się również z obowiązkiem zwrotu pobranego świadczenia, jako nienależnego.