Chorwacki przedsiębiorca przewoził pełną naczepę odpadów z Austrii do Polski bez wymaganego zezwolenia

Fot. ITD

Jak już zapowiadaliśmy, od 22 lutego każdy przywóz odpadów do Polski oraz przewóz odpadów przez terytorium Polski transportem drogowym oraz kolejowym musi zostać zarejestrowany w Systemie Elektronicznej Notyfikacji Transportów (SENT), prowadzonym przez Krajową Administrację Skarbową (KAS).
Według Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ), obowiązek dotyczy wszystkich rodzajów odpadów, w tym także odpadów z tzw. zielonej listy, których przywóz nie wymaga uzyskania zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Wyjątkiem od obowiązku rejestracji w systemie SENT jest przywóz lub tranzyt odpadów z zielonej listy o masie nieprzekraczającej 20 kg.
W dzienniku ustaw opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 stycznia 2022 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie towarów, których przewóz jest objęty systemem monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi. To nowelizacja przepisów wykonawczych do ustawy z 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Przepisy rozporządzenia wchodzą w życie z dniem 22 lutego 2022.

Konsekwencją wprowadzonych przepisów będzie nałożenie, odpowiednio na podmiot odbierający oraz przewoźnika w obrocie odpadami w momencie rozpoczęcia przewozu odpadów, obowiązków w zakresie dokonania zgłoszenia przewozu, jego uzupełnienia i aktualizacji. Dodatkowo przewoźnik zostanie zobowiązany do zapewnienia przekazywania danych geolokalizacyjnych, a kierujący do posiadania numeru referencyjnego oraz uruchomienia lokalizatora.
Podmioty, które zobowiązane są do dokonania zgłoszenia muszą zarejestrować się na elektronicznej platformie PUESC Ministerstwa Finansów.
Michał Mistrzak, p.o. Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, podkreślił rolę systemu SENT jako narzędzia umożliwiającego wsparcie wspólnych działań, prowadzonych przez inspektorów Inspekcji Ochrony Środowiska oraz funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej, realizowanych w celu przeciwdziałania przestępstwom środowiskowym.

ITD niejednokrotnie zatrzymuje pojazdy przewożące odpady, które nawet nie są właściwie oznakowane

Fot. ITD

Jak zwrócił uwagę na niedawnej konferencji prasowej Jacek Ozdoba, wiceminister klimatu i środowiska obrót odpadami wiąże się ze znacznymi przychodami finansowymi w momencie ich przyjmowania przez zbierającego odpady, ale równocześnie wymaga ogromnych nakładów finansowych na dalsze ich zagospodarowanie. Stawarza to pole do nadużyć dla nieuczciwych przedsiębiorców, co w konsekwencji utrudnia uzyskiwanie dochodów i utrzymanie się na rynku osobom działającym zgodnie z prawem. Jak dodał, niska odpowiedzialność za przestępstwa na środowisku przyczyniły się do rozwoju tzw. szarej strefy, którą szacuje się w przybliżeniu od 10% do nawet 40% całego rynku gospodarowania odpadami.
Wiceminister Ozdoba zaznaczył, że istotnym problemem rynku gospodarowaniu odpadami jest nielegalny przywóz do Polski odpadów z krajów sąsiednich, w tym szczególnie odpadów niebezpiecznych.
– Należy wskazać, że szczególnie te ostatnie generują szereg problemów dla samorządów i wydatków poniesionych z budżetu Skarbu Państwa na ich usunięcie lub naprawę szkody powstałej w środowisku. W ostatnim czasie zarejestrowano na terenie całego kraju, a w szczególności na terenie województwa pomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego, znaczny wzrost przypadków związanych z porzuceniem takich odpadów w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych – powiedział.
Z uwagi na fakt, że były to miejsca ogólnodostępne, w wielu przypadkach spełniające rolę miejsc o charakterze rekreacyjno-wypoczynkowym, przyczyniały się one nie tylko do zagrożenia zanieczyszczenia przyrody, czy generowały koszty związane z ich unieszkodliwieniem, lecz także bezpośrednio powodowały zagrożenie dla zdrowia i życia osób, które potencjalnie mogły mieć z nimi kontakt.
Stwierdzone liczne przypadki porzucania tego rodzaju odpadów oraz wzrost skali tego typu czynów wskazuje na znaczną opłacalność takich nielegalnych działań odbywających się bez zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska oraz poza wszelkimi rejestrami, także z pominięciem ewidencji podatkowej z prowadzonej działalności gospodarczej.
Szefowa Krajowej Administracji Skarbowej Magdalena Rzeczkowska zaznaczyła, że skuteczność SENT została potwierdzona w praktyce, szczególnie w zakresie zmniejszenia szarej strefy w branżach paliwowej i tytoniowej.
– KAS wspiera uczciwą konkurencję na rynku i walczy z nieuczciwym biznesem. SENT jest jednym z narzędzi, które wykorzystujemy w tym celu. Od kwietnia 2017 r. do czerwca 2020 r. przeprowadziliśmy ponad 1,4 mln kontroli i wykryliśmy ponad 16 tys. nieprawidłowości w przewozie towarów wrażliwych – dodała szefowa KAS.
– Rozwiązania te usprawnią kontrolę nad transgranicznym przemieszczaniem odpadów, w tym niebezpiecznych, wpłyną na ograniczenie zjawiska „szarej strefy” oraz przyczynią się do wzrostu wpływów do Skarbu Państwa z tytułu podatków od towaru i usług, wynikających ze zdarzeń gospodarczych, które dotychczas były zatajane przez nieuczciwych przedsiębiorców – zaznaczył wiceminister Ozdoba.

Obrót odpadami wiąże się ze znacznymi przychodami finansowymi w momencie ich przyjmowania przez zbierającego

Fot. ITD

Inspekcja Transportu Drogowego dość często zatrzymuje pojazdy nielegalnie przewożące odpady z zagranicy. Niedawno chorwacki przedsiębiorca przewoził pełną naczepę odpadów z Austrii do Polski bez wymaganego zezwolenia. Ciężarówka nie była oznaczona tablicami z napisem „odpady” i nie miała ważnych badań technicznych. Nielegalny przewóz odpadów udaremnili funkcjonariusze z kujawsko-pomorskiej ITD. O sprawie powiadomili również inspektorów Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Na jednej z dróg w powiecie inowrocławskim, patrol ITD zatrzymał do kontroli zespół pojazdów należący do chorwackiego przedsiębiorcy. Ciężarówka przewoziła mieszaniny odpadów z Austrii do Polski. W trakcie kontroli okazanych dokumentów i ładunku umieszczonego w naczepie, inspektorzy stwierdzili, że międzynarodowy przewóz odpadów odbywał się bez wymaganego zezwolenia wydawanego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Zestaw nie był również oznaczony tablicami z napisem „odpady”. Wezwani na miejsce kontroli inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska potwierdzili fakt nielegalnego transportu odpadów i rozpoczęli swoje czynności w tej sprawie. Funkcjonariusze ITD stwierdzili jeszcze jedno naruszenie – ciągnik siodłowy nie miał ważnych badań technicznych.
Ciężarówkę z ładunkiem skierowano na parking wyznaczony przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Zestaw zostanie tam do czasu wydania decyzji o zagospodarowaniu odpadów i wpłacenia kaucji przez chorwackiego przewoźnika na poczet przewidywanych kar. Wobec niego toczą się postępowania administracyjne w sprawie stwierdzonych naruszeń.
***
Michał Mistrzak, p.o. Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, podkreślił rolę systemu SENT jako narzędzia umożliwiającego wsparcie wspólnych działań prowadzonych przez inspektorów Inspekcji Ochrony Środowiska oraz funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej, realizowanych w celu przeciwdziałania przestępstwom środowiskowym.
– Wykorzystanie systemu SENT wpłynie na efektywność naszych wspólnych akcji kontrolnych. Nielegalny przywóz odpadów do Polski będzie znacznie bardziej utrudniony i wysoce ryzykowny. Liczę, że znacznie ograniczy to przestępczość w tym obszarze – dodał p.o. Głównego Inspektora.