41 proc. polskich przewoźników wdrożyło telematykę do swojej floty, a jedną z motywacji do podjęcia tego kroku jest poprawa zachowania i bezpieczeństwa kierowców na drodze Fot. RED

Według międzynarodowej organizacji, zajmującej się bezpieczeństwem dostaw w branży zaawansowanych technologii, każdego miesiąca odnotowywane są tysiące przestępstw dokonanych na przewożonym towarze w regionie EMEA. W Europie najwięcej takich sytuacji w ostatnich latach ma miejsce w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Francji. Najbardziej pożądanym produktem okazał się olej napędowy. Czujność w transporcie popłaca, ale w sytuacjach, w których czasami może zawieść człowiek – warto wesprzeć się technologią.

W opinii ekspertów z Tronik rynek telematyki w Polsce dynamicznie się rozwija, napędzany przez rosnącą świadomość przewoźników oraz regulacje prawne związane z monitoringiem floty i ochroną ładunków. Wśród największych wyzwań należy wymienić konieczność edukacji użytkowników oraz integrację systemów TSM z już istniejącą infrastrukturą IT firm transportowych.
– Obserwujemy coraz większe zainteresowanie rozwiązaniami TMS nie tylko w kontekście monitoringu, ale również jako narzędzia optymalizacji kosztów operacyjnych i poprawy bezpieczeństwa. Rozwój AI i IoT otwiera nowe możliwości, które z pewnością będą kształtować przyszłość branży TSL – komentuje Agnieszka Wojnowska, marketing manager, Tronik.

Krzysztof Głogowski, country leader SCALAR Polska:
– Rynek telematyczny w Polsce rozwija się dynamicznie, napędzany zarówno wymogami regulacyjnymi, jak i operacyjnymi. Coraz surowsze przepisy dotyczące inteligentnych tachografów i bezpieczeństwa zmuszają firmy transportowe do wdrażania bardziej zaawansowanych rozwiązań. Rosnące koszty paliwa i logistyki sprawiają, że optymalizacja flot staje się priorytetem, co skłania przedsiębiorstwa do inwestowania w inteligentne systemy redukujące koszty operacyjne. Kolejnym istotnym czynnikiem kształtującym rynek jest ochrona ładunku. Rosnąca liczba kradzieży sprawia, że firmy szukają nie tylko narzędzi do śledzenia pojazdów, ale także rozwiązań do monitorowania i zabezpieczania ładunku w czasie rzeczywistym.
Mimo postępu wciąż istnieją wyzwania. Wiele flot korzysta z rozproszonych systemów, które nie komunikują się ze sobą, co ogranicza ich zdolność do skutecznego wykorzystania danych. Floty, które inwestują w zaawansowaną telematykę, zyskują przewagę konkurencyjną nie tylko pod względem oszczędności kosztów, ale także niezawodności i bezpieczeństwa operacyjnego.

Polskie firmy transportowe, które wykonują ponad jedną piątą przewozów w Unii Europejskiej coraz częściej zauważają potencjał telematyki – zwracają uwagę przedstawiciele Inelo z Grupy Eurowag. – Barometr Flotowy wskazuje, że 41 proc. przewoźników wdrożyło telematykę do swojej floty, a jedną z motywacji do podjęcia tego kroku jest właśnie poprawa zachowania i bezpieczeństwa kierowców na drodze.
Polskie przedsiębiorstwa transportowe częściej sięgają po rozwiązania telematyczne (41 proc.) w porównaniu do Europy, gdzie średni przeciętny poziom wdrożenia telematyki w pojazdach dostawczych wynosi 32 proc. Do podjęcia działania polską branżę TSL motywują też nieco inne czynniki. Przede wszystkim firmy transportowe w Polsce stawiają sobie za głównie za cel - poprawę zachowania i ochronę kierowców oraz nadzór nad lokalizacją pojazdów i ich bezpieczeństwo (37 proc. odpowiedzi w obu przypadkach). Dla Europy priorytetem jest – podobnie jak u nas – monitoring przewozów i zabezpieczenie pojazdu (37 proc.), ale już mniejszą wagę przywiązują do kwestii poprawy stylu jazdy kierowców i ich bezpieczeństwa, gdzie na taki aspekt wskazało 30 proc. respondentów.

– Jednym z najważniejszych trendów, które obserwujemy, jest rosnąca rola sztucznej inteligencji w zarządzaniu flotą – dodaje Krzysztof Głogowski (SCALAR). – Analityka predykcyjna i automatyzacja zmieniają telematykę, umożliwiając podejście proaktywne do bezpieczeństwa. Zamiast jedynie reagować na incydenty, floty mogą teraz przewidywać zagrożenia – czy to związane z trasą, zmęczeniem kierowcy, czy potrzebami serwisowymi – i podejmować działania zanim pojawią się problemy. Obserwujemy też odchodzenie od odizolowanych systemów telematycznych na rzecz w pełni zintegrowanych platform. Wiele flot działało na niepołączonych systemach, co było nieefektywne i trudne w zarządzaniu.

Bezpieczeństwo kierowców na parkingach

Jednym z obszarów zastosowania rozwiązań telematycznych jest zwiększenie bezpieczeństwa kierowców podczas postoju na parkingach. Kierowca często podejmuje ryzyko związane m.in. z kradzieżą towaru, dewastacją pojazdu czy próbą nielegalnego przekroczenia granicy przez migrantów. Ostatnia z przytoczonych sytuacji może zrodzić wiele trudności, bowiem w przypadku kontroli granicznej to kierowca oraz na jego pracodawca ponoszą odpowiedzialność karną za ten proceder.

– Co prawda istnieją rozwiązania działające na zasadzie wzajemnej wymiany informacji pomiędzy społecznością branży transportowej, które polegają na prowadzeniu wspólnej tzw. listy parkingów niebezpiecznych – tłumaczy Łukasz Szewczyk, specjalista ds. wdrożeń, ekspert Inelo z Grupy Eurowag. – Nie gwarantuje to jednak prawdziwych i zawsze aktualnych informacji, dlatego wyraźnie lepiej sprawdzają się systemy telematyczne z funkcją geofencingu. Przykładowo taka opcja jest dostępna w telematyce GBox Assist i umożliwia spedytorom zaznaczenie na mapie stref niebezpiecznych i zaprogramowanie komunikatów, które mają ukazywać się kierowcom na ekranie urządzenia natychmiast po przekroczeniu granicy takiej strefy, dzięki czemu mogą oni zwiększyć czujność i zastosować dodatkowe środki bezpieczeństwa.

Planowanie trasy

Jednym z obszarów, w których narzędzia telematyczne są dużym wsparciem kierowców jest łatwiejsze planowanie tras przejazdu. To bardzo ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa kierowców, ponieważ dzięki temu mogą oni uniknąć problemów na drodze.

– Trasa musi być przede wszystkim dostosowana do parametrów danego pojazdu – komentuje Łukasz Szewczyk (Inelo). – Warto uwzględnić tutaj zarówno obowiązujące przepisy ruchu drogowego, jak i różnego rodzaju ograniczenia przestrzenne, które mogłyby skutkować uszkodzeniem zestawu, chociażby takie jak wjechanie pod za niski wiadukt. Z takim planowaniem tras telematyka radzi sobie znacznie lepiej niż człowiek. W efekcie kierowca otrzymuje gotowe rozwiązanie, w dodatku komunikowane w jego języku ojczystym, co pozwala zmniejszyć ryzyko błędów, jakie często pojawiają się w komunikacji słownej na linii kierowca-spedytor. Poza tym firmy, które stosują tego typu rozwiązania, są po prostu atrakcyjniejsze w oczach zwłaszcza młodych kierowców, którzy nie są jeszcze na tyle doświadczeni, aby przewidywać różnego rodzaju sytuacje na drodze i ze wsparciem telematyki zwyczajnie czują się pewniej.

Efektywniejszy eco-driving

Eco-driving może motywować kierowców do lepszej i wydajniejszej jazdy, a to może mieć pozytywne przełożenie na bezpieczeństwo.

– Eco-driving może wspierać jazdę defensywną kierowcy, czyli taką, która jest mocno przewidująca, a w konsekwencji może znacząco zmniejszać liczbę niebezpiecznych zdarzeń na drodze – komentuje Tomasz Czyż, główny ekspert ds. rozwiązań technologicznych, Inelo z Grupy Eurowag. – Dzięki zebranym danym o stylu jazdy kierowcy, osoba zarządzająca transportem może sprawdzić, czy kierowca dany odcinek drogi pokonał płynnie czy zbyt gwałtownie, na jakich obrotach, czy przejechał go na włączonym tempomacie. Dzięki wnikliwej analizie tych informacji możemy pokierować kierowcę, w jakich obszarach może popracować, by jego jazda była jeszcze lepsza, a to z pewnością może przełożyć się na redukcję spalanego oleju napędowego i może przedłużyć żywotność także samego pojazdu. Co ważniejsze, moduł Eco-drivingu Pro w telematyce GBox Assist oparty jest na normach spalania wyznaczonych przez właściciela firmy, uwzględniających obciążenie pojazdu ładunkiem, a nie na sztywnych normach przypisywanych danemu modelowi pojazdu. Dzięki temu ocena stylu jazdy kierowcy jest bardziej „sprawiedliwa” i miarodajna. Wszystko to może usprawnić kontrolę nad pracą kierowców i doskonalenie ich w ekonomicznej jeździe, co ma duże znaczenie z punktu widzenia firm transportowych, których pojazdy każdego dnia pokonują tysiące kilometrów.

Bezpieczeństwo na stacjach paliw

Dużym wyzwaniem dla przewoźników są również oszustwa związane z tankowaniem paliwa, zwłaszcza że olej napędowy jest jednym z produktów, które często stają się przedmiotem kradzieży. Z tego względu warto zabezpieczyć się na tę okoliczność i stosować rozwiązania technologiczne, które mają za zadanie zapobiec przestępstwu.

– Obecnie ochrona przed kradzieżą paliwa jest podstawą w firmie transportowej – twierdzi Julian Michański, manager ds. operacyjnych i zaopatrzenia, Grupa Eurowag. – Nie wystarczy już zabezpieczyć karty paliwowej jedynie PIN-em, który w łatwy sposób można wyłudzić. Potrzebne są znacznie bardziej zaawansowane systemy, które mogą zablokować nielegalną transakcję, zanim jeszcze do niej dojdzie i powiadomią firmę o wszelkich podejrzanych działaniach. Na przykład telematyka EVA od Eurowag posiada funkcję Fuel Guard, która zabezpiecza karty paliwowe przed skopiowaniem z nich danych lub kradzieżą. System ten weryfikuje, czy użycie karty paliwowej jest zgodne z fizyczną lokalizacją pojazdu na stacji. Jeśli nie, to system zablokuje możliwość płatności za paliwo, a w ten sposób firma transportowa może uchronić się przed oszustwem.

SCALAR – z wykorzystaniem AI i automatyzacji

SCALAR to nowoczesny system zarządzania flotą, który wykracza poza tradycyjną telematykę, oferując podejmowanie decyzji w czasie rzeczywistym, oparte na sztucznej inteligencji, zwiększając tym samym efektywność, bezpieczeństwo i zgodność operacji flotowych. SCALAR łączy zaawansowaną analitykę predykcyjną z automatyzacją, aby zwiększyć bezpieczeństwo transportu na wielu poziomach.
Kluczowe cechy wyróżniające SCALAR:
• Dynamiczna optymalizacja tras – zapewnia bezpieczne i wydajne trasy w oparciu o ruch drogowy, warunki drogowe i pogodę w czasie rzeczywistym.
• Prognozowanie ryzyka – identyfikuje potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa, zanim eskalują.
• Zautomatyzowana zgodność i alerty – pomaga w przestrzeganiu przepisów dotyczących czasu pracy kierowców, harmonogramów serwisowych i wymagań prawnych dotyczących bezpieczeństwa.
• Zaawansowane zabezpieczenia transportu – zapobiega nieautoryzowanemu użyciu pojazdu, dzięki funkcji blokady startu chronionej PIN-em oraz zapewnia pełną kontrolę dzięki śledzeniu w czasie rzeczywistym i analizie danych z tachografu.
• Bezproblemowa integracja z elektronicznymi systemami zamykania drzwi – zwiększa bezpieczeństwo ładunku i pojazdu dzięki monitorowaniu w czasie rzeczywistym i ochronie przed nieautoryzowanym dostępem.

SCALAR: zaawansowana zdalna diagnostyka i możliwości śledzenia

Krzysztof Głogowski, country leader SCALAR Polska:
– Bezpieczeństwo to priorytet dla firm transportowych, a dzięki SCALAR dostarczamy narzędzia, które czynią operacje flotowe bezpieczniejszymi, inteligentniejszymi i bardziej niezawodnymi. Jednym z największych problemów kierowców jest znalezienie bezpiecznego miejsca na odpoczynek. SCALAR pomaga menedżerom flot identyfikować bezpieczne parkingi z dostępnymi miejscami oraz ostrzega ich o strefach podwyższonego ryzyka. Dzięki temu kierowcy mogą robić przerwy bez obaw o kradzież ładunku czy manipulację towarem.
Kolejnym kluczowym czynnikiem wpływającym na bezpieczeństwo na drodze jest planowanie tras. SCALAR umożliwia unikanie tras o podwyższonym ryzyku i dostosowanie planu podróży do aktualnych warunków drogowych.
Bezpieczeństwo zależy także od stylu jazdy kierowców. SCALAR, w połączeniu z zaawansowaną telematyką ZF, oferuje coaching eco-drivingu w czasie rzeczywistym. Wskazując optymalną prędkość, przyspieszanie i hamowanie, poprawiamy bezpieczeństwo na drodze, a jednocześnie obniżamy zużycie paliwa i koszty operacyjne.
Kwestia bezpieczeństwa paliwa staje się coraz ważniejsza. Wzrost cen paliwa powoduje większe ryzyko oszustw i nieautoryzowanych pobrań. SCALAR oferuje monitorowanie paliwa w czasie rzeczywistym i natychmiastowe alerty w przypadku wykrycia anomalii.
Jeśli chodzi o ochronę ładunku, SCALAR integruje się z systemami zabezpieczeń, zapewniając odporne na manipulacje systemy blokowania drzwi, monitorowanie przestrzeni ładunkowej oraz geofencing dla obszarów podwyższonego ryzyka. W przypadku nieautoryzowanego dostępu natychmiastowe powiadomienia pozwalają na szybką reakcję.
SCALAR to nie tylko system telematyczny – to rozwiązanie nowej generacji do zarządzania flotą, które pomaga firmom transportowym podejść do bezpieczeństwa w sposób proaktywny. Dzięki wykorzystaniu AI, automatyzacji i zaawansowanych zabezpieczeń, dajemy flotom narzędzia do ochrony kierowców, ładunku i operacji na każdym etapie podróży.

System SCALAR dostarcza informacje lokalizacji w czasie rzeczywistym i bogate dane z EBS

Tronik Atrax4

Jednym z najlepszych i ciągle rozwijanych produktów Tronik wspierających bezpieczeństwo transportu jest system Tronik Atrax4. To kompleksowe rozwiązanie łączące precyzyjną lokalizację pojazdów, monitoring parametrów pracy floty oraz integrację z elektroniczno-mechanicznym zamkiem T-LOCK. Dzięki transmisji danych LTE, GPRS oraz SMS system zapewnia stałą łączność, umożliwiając sprawne zarządzanie flotą i reagowanie na incydenty w czasie rzeczywistym.
Kluczowym elementem zwiększającym bezpieczeństwo jest zamek T-LOCK. Dzięki połączeniu z urządzeniem GPS oraz aplikacji mobilnej Tronik KT4 możliwe jest zdalne sterowanie zamkiem zarówno z poziomu spedytora, a także, w razie konieczności, z poziomu kierowcy poprzez technologię Bluetooth. To rozwiązanie ogranicza ryzyko kradzieży ładunku i nieautoryzowanego dostępu do przestrzeni ładunkowej.
System Tronik Atrax4 został zaprojektowany tak, aby wspierać bezpieczeństwo w różnych aspektach transportu:
• Wyznaczanie bezpiecznej trasy – zaawansowane algorytmy umożliwiają optymalizację trasy, uwzględniając nie tylko efektywność kosztową, ale również aspekty bezpieczeństwa, np. unikanie stref podwyższonego ryzyka.
• Integracja z Travis – po wyznaczeniu trasy system Tronik Atrax4 zasugeruje spedytorowi bezpieczne parkingi, a integracja z Travis pozwoli na ich rezerwację z wyprzedzeniem, co znacznie podnosi komfort i bezpieczeństwo kierowców.
• Bezpieczeństwo kierowców na parkingach – geolokalizacja i monitoring stanu pojazdu pozwala na szybkie wykrycie zagrożeń i podejrzanych aktywności.

Dodatkowym elementem jest wyposażenie ciągników w przyciski antynapadowe, a także mobilne przyciski SOS w aplikacji Tronik KT4, które są połączone z centrum monitoringu. Pozwala to na natychmiastową reakcję w przypadku zagrożenia kierowcy.
• Integracja z G4S – system Tronik Atrax4 jest zintegrowany z międzynarodową firmą ochroniarską G4S. Centrum monitoringu G4S nadzoruje bezpieczeństwo przewożonego ładunku na całej jego trasie, a także umożliwia szybką reakcję na zagrożenia w przypadku np. zjechania z wyznaczonej trasy, wciśnięcia SOS przez kierowcę, odłączenia naczepy od ciągnika itd. (red)