Wiadomości z rynku

czwartek
25 kwietnia 2024

Coraz sprawniej pakują

Najnowsze modele pras i prasoowijarek
11 czerwca 2018
Prasy rolu­jące mogą być sto­so­wane do zbioru róż­nych mate­ria­łów, w tym słomy. W takim przy­padku muszą przede wszyst­kim dobrze radzić sobie ze zwi­ja­niem suchego mate­riału. Pod­stawą każ­dej prasy rolu­jącej jest oczy­wi­ście komora zwi­ja­nia. Do słomy czę­ściej prze­zna­czone są maszyny z jej łań­cu­chową wer­sją, cho­ciaż pro­du­cenci sto­sują także inne roz­wią­za­nia. 
Naj­bar­dziej uni­wer­salne i dające naj­wię­cej moż­li­wo­ści są prasy zmien­no­ko­mo­rowe, które pozwa­lają na bar­dzo dobre zagęsz­cze­nie pra­so­wa­nego mate­riału i dopa­so­wa­nie do niego wiel­ko­ści balo­tów. Nie­stety prasy tego typu należą do naj­droż­szych. Jeśli ktoś chciałby wyko­rzy­sty­wać prasę wyłącz­nie do zbioru słomy, warto roz­wa­żyć zakup sta­ło­ko­mo­ro­wej, o zwięk­szo­nej śred­nicy two­rzo­nych bel, wszakże słoma jest lek­kim mate­riałem. Więk­sze bele to obni­że­nie kosz­tów sznurka lub siatki, zwięk­sze­nie wydaj­no­ści pra­so­wa­nia i trans­portu. 
Jak radzą spe­cja­li­ści z firmy Metal-Fach, w gospo­dar­stwach, w któ­rych prasa zwi­ja­jąca będzie wyko­rzy­sty­wana do zbioru zie­lo­nek, uza­sad­niony jest zakup maszyny z cał­ko­wi­cie wal­cową komorą zwi­ja­nia, ponie­waż w porów­na­niu do innych roz­wią­zań, zasto­so­wa­nie wal­ców na całym obwo­dzie komory zwi­ja­nia zapew­nia naj­więk­szy – wśród pras stałokomo­ro­wych – sto­pień zgniotu, a więc wpływa na dokładne i rów­no­mierne zagęsz­cze­nie bel. Prasy wal­cowe są rów­nież nie­zwy­kle trwałe. Maszyny z komorą pra­so­wa­nia zbu­do­waną z wal­ców sta­lo­wych nie są jed­nak zale­cane do for­mo­wa­nia balo­tów z suchych mate­ria­łów np. siana czy słomy, ze względu na moż­li­wość powsta­nia pośli­zgu mate­riału pod­czas zwi­ja­nia. Choć nie jest to regułą, wszak na obwo­dzie wał­ków umiesz­czane są karby, któ­rych zada­niem jest wła­śnie ogra­ni­cza­nie wspo­mnia­nego pośli­zgu. 
Jeżeli prasa oprócz otrzy­my­wa­nia sia­no­ki­szonki będzie wyko­rzy­sty­wana do for­mo­wa­nia słomy, zaleca się wybór maszyny z komorą mie­szaną, w któ­rej w przed­niej czę­ści znaj­dują się walce, w tyl­nej zaś łań­cu­chy z prę­tami. Zasto­so­wa­nie wal­ców zapew­nia wyż­szy, w sto­sunku do stan­dar­do­wych pras łań­cu­cho­wych, sto­pień zgniotu, nato­miast listwy w zespole zwi­ja­ją­cym będą chwy­tać mate­riał a tym samym wpłyną na łatwiej­szy obrót beli w cza­sie zwi­ja­nia. 
Prasa zmien­no­ko­mo­rowa zgniata moc­niej. Sto­pień zgniotu to klu­czowy para­metr pras zwi­ja­ją­cych, mający istotny wpływ na jakość uzy­ska­nej paszy. Zbite bele zawie­rają bowiem mniej powie­trza hamu­ją­cego roz­wój bak­te­rii kwasu mle­ko­wego i sprzy­ja­ją­cego roz­wo­jowi szko­dli­wych dla pro­cesu kisze­nia bak­te­rii tle­no­wych. Ponadto, im wię­cej „upa­ku­jemy” zie­lonki do balotu, tym mniej bel musimy zebrać z pola. Takie roz­wią­za­nie pozwala ogra­ni­czyć zuży­cie siatki, folii do owi­ja­nia, a przede wszyst­kim paliwa i cen­nego czasu pracy. 
Poni­żej pre­zen­tu­jemy naj­now­sze oferty kilku firm dzia­ła­ją­cych na rynku pras. 

Kor­ba­nek – trzy marki do wyboru

Od 2017 roku firma Kor­ba­nek Sp. z o. o. jest deale­rem pras i prasoowi­ja­rek marki MASCHIO. Kor­ba­nek jest też przed­sta­wi­cie­lem pras, prasoowi­ja­rek i owi­ja­rek marki GÖWEIL oraz pras, prasoowi­ja­rek, owi­ja­rek i ście­la­rek McHale. 
MASCHIO to wło­ski pro­du­cent pras i pra­so­wo­wi­ja­rek, które są odpo­wie­dzią na zapo­trze­bo­wa­nie na wyso­kiej jako­ści maszyny w przy­stęp­nej cenie. Prasy zmien­no­ko­mo­rowe MASCHIO w wer­sjach HTC wyróż­niają się na tle kon­ku­ren­cji opa­ten­to­waną zmienną geo­me­trią beli. W fla­go­wym modelu EXTREME HTC 365 można regu­lo­wać zarówno wiel­kość rdze­nia beli (55 cm- 90 cm) jak i ciśnie­nie w zakre­sie 3–100 barów. Po zakoń­cze­niu for­mo­wa­nia rdze­nia zaczyna się pra­so­wa­nie zasad­ni­cze, gdzie mamy moż­li­wość usta­wie­nia ciśnie­nia począt­ko­wego i koń­co­wego w zakre­sach od 100 do 210 barów, w pro­sty spo­sób za pomocą ste­row­nika. Dzięki temu można uzy­skać zarówno mocno spra­so­waną słomę jak i dobrze zakwa­sza­jącą się kiszonkę. Według przed­sta­wi­cieli firmy Kor­ba­nek EXTREME HTC 365 to maszyna o zna­ko­mi­tym sto­sunku ceny do jako­ści. Jej mini­malne zapo­trze­bo­wa­nie mocy to 100 KM. Wypo­sa­żona jest w hydrau­licz­nie opusz­czaną podłogę, pod­bie­racz o sze­ro­ko­ści 2200 mm., 15 noży, obwią­zy­wa­nie siatką i folią i zgru­po­wane punkty smarne – to tylko nie­które z wielu ele­men­tów wypo­sa­że­nia stan­dar­do­wego. 
McHale to popu­larny w Pol­sce i na świe­cie pro­du­cent pras stało i zmienno-komo­ro­wych. Wyro­bił sobie już renomę w 50 kra­jach. McHale F5500 to prasa sta­ło­ko­mo­rowa, która spraw­dza się w naj­trud­niej­szych warun­kach. Pole­cana dla mocy ok. 90 KM. Ma w stan­dar­dzie 2,1 m pod­bie­racz, auto­ma­tyczne opusz­cza­nie podłogi, 15 noży, wytrzy­małe, uszczel­nione walce, pro­gre­sywne sma­ro­wa­nie. 
Popu­larną na świe­cie prasą zmien­no­ko­mo­rową jest McHale V660 – doce­niona za nie­za­wod­ność oraz wypo­sa­że­nie stan­dar­dowe, m.in. 2,1 m pod­bie­racz, 15 noży, hydrau­liczne zabez­pie­cze­nie noży, wał doci­skowy pokosu, wyso­kiej jako­ści łoży­ska i łań­cu­chy. Rozwią­za­niem, któ­rym McHale się wyróż­nia na tle kon­ku­ren­cji i zdo­bywa kolejne rynki jest opa­ten­to­wany spo­sób owi­ja­nia bel okrą­głych na pier­ście­niu pio­no­wym, który – według pro­du­centa – jest naj­bez­piecz­niej­szym, naj­szyb­szym i naj­bar­dziej efek­tyw­nym roz­wią­za­niem na rynku. Przy­kła­dem zasto­so­wa­nia owi­ja­nia bel w płasz­czyź­nie pio­no­wej jest naj­szyb­sza owi­jarka na rynku – McHale Orbi­tal. Zale­tami tej owi­jarki jest pro­sty w obsłu­dze kom­pu­ter ste­ru­jący, czuj­nik zerwa­nia folii, łatwy zała­du­nek folii, hydrau­liczny sys­tem cię­cia oraz opcjo­nalna moż­li­wość bocz­nego sta­wia­nia bel. 
Dla dużych gospo­darstw firma poleca pra­so­owi­jarkę McHale Fusion 3 Vario, która jest w pełni zin­te­gro­waną maszyną wypo­sa­żoną w auto­ma­tyczne ste­ro­wa­nie, kamerę, opa­ten­to­wany sys­tem prze­no­sze­nia beli, 2,1 m pod­bie­racz i wyso­ko­wy­dajny rotor z 15 nożami. McHale C460 to wydajna maszyna do ście­le­nia i poda­wa­nia pasz, wypo­sa­żona w 2-stop­niową prze­kład­nię zmie­nia­jącą obroty wir­nika w zależ­no­ści, czy jest wyko­rzy­sty­wana do kar­mie­nia czy do ście­le­nia. Rurę wyrzutu można usta­wiać pod kątem do 300 stopni, nato­miast wyrzut słomy jest moż­liwy do 18 metrów. 
GÖWEIL – to austriacki pro­du­cent pras, prasoowi­ja­rek i owi­ja­rek wyso­kiej klasy. Swą ofertę kie­ruje głów­nie dla wiel­ko­ob­sza­ro­wych gospo­darstw i firm usłu­go­wych. Maszyny te są w cało­ści pro­du­ko­wane w fabryce GÖWEIL. Model prasy G1-F125 ma mini­malne zapo­trze­bo­wa­nie mocy 100 KM i mak­sy­malną wydaj­ność. 2,2 m pod­bie­racz waha­dłowy, auto­ma­tyczne ste­ro­wa­nie prze­pły­wem AFC, 30 noży tną­cych odwra­cal­nych (nie­spo­ty­kane na rynku roz­wią­za­nie), pla­sti­kowe ela­styczne osłony pod­bie­racza, wią­za­nie siatką i folią, hydrau­liczne zabez­pie­cze­nie noży, rotor 8-gwiazd­kowy, podwójny walec doci­skowy, łoży­ska i łań­cu­chy z auto­ma­tycznym sma­ro­wa­niem to jedne z wielu ele­men­tów wypo­sa­że­nia stan­dar­do­wego. Model G1-F125 może pra­co­wać w tan­de­mie z owi­jarką G5040. Cie­ka­wym roz­wią­za­niem w takim tan­de­mie G-1 F125 G5040 KOMBI jest to, że dwa koła są na zawie­sze­niu hydrau­licz­nym, przez co łatwiej poko­nują mokry teren, nie uszka­dzają darni. 

Kver­ne­land FastBale – pra­suje i owija bez zatrzy­my­wa­nia

Widząc dzi­siej­sze, jakże nie­zwy­kle nowo­cze­sne oraz wydajne prasy rolu­jące można by odnieść wra­że­nie, że nie­wiele można już w tym tema­cie nowego zro­bić. Tym­cza­sem nowa i rewo­lu­cyjna praso-owi­jarka Kver­ne­land FastBale to ogromny krok na przód. Dzięki spryt­nemu połą­cze­niu wstęp­nej komory pra­so­wa­nia z komorą główną oraz sto­łem do owi­ja­nia, maszyna może pra­co­wać w try­bie non-stop. 
Nowa FastBale została zapro­jek­to­wana w fabryce pras rolu­ją­cych Kver­ne­land Group w miej­sco­wo­ści Ravenna we Wło­szech. Dzięki temu firma jest w posia­da­niu pierw­szej na świe­cie prasy oraz praso-owi­jarki sta­ło­ko­mo­ro­wej, umoż­li­wia­ją­cej pra­so­wa­nie balo­tów bez zatrzy­my­wa­nia się na owi­ja­nie siatką oraz wyła­du­nek bel. 
Inno­wa­cyjna kon­struk­cja maszyny składa się z dwóch komór pra­so­wa­nia połą­czo­nych sze­re­gowo. Pierw­sza sek­cja maszyny to komora peł­niąca funk­cję komory wstęp­nej – pra­suje ona bele o wiel­ko­ści dwó­ch/trze­cich roz­miaru beli koń­co­wej. Zaraz po tym jak tylko komora wstępna się wypełni i osią­gnięta zosta­nie odpo­wied­nia gęstość mate­riału, omora wstępna otwiera się i wstęp­nie ufor­mo­wana bela prze­suwa się do komory głów­nej, gdzie może być dalej pra­so­wana do wiel­ko­ści 1,25 m. Natych­miast po zakoń­cze­niu pra­so­wa­nia beli koń­co­wej, prze­pływ mate­riału jest ponow­nie prze­łą­czony do komory wstęp­nej, w celu umoż­li­wie­nia dal­szego belo­wa­nia, bez zatrzy­my­wa­nia. W tym cza­sie nastę­puje owi­ja­nie skoń­czo­nej beli siatką i prze­ka­za­nie jej na stół owi­jarki. Cały pro­ces wyko­ny­wany jest w nie­prze­rwa­nym cyklu. 
W celu zapew­nie­nia szyb­kiego i spraw­nego trans­feru beli, zespół inży­nie­rów zapro­jek­to­wał ramę owi­jarki zamon­to­waną na rów­no­le­gło­boku. Daje to owi­jarce moż­li­wość obni­że­nia się na czas wyła­dunku beli z komory głów­nej. Rozwią­za­nie takie spra­wia, że nie ma potrzeby sto­so­wa­nia skom­pli­ko­wa­nych sys­temów prze­no­sze­nia beli na część owi­ja­jącą. 
Następ­nie stół do owi­ja­nia podnosi się, aby uzy­skać prze­świt pozwa­lający ramio­nom sate­li­tar­nym owi­jać belę. Nawią­zu­jąc do dotych­cza­so­wych mecha­ni­zmów owi­ja­nia, nowa FastBale z dwoma ramio­nami owi­ja­ją­cymi, które pra­cują w płasz­czyź­nie pio­no­wej zapo­cząt­ko­wuje nowe spoj­rze­nie na spo­sób owi­ja­nia. Po zakoń­cze­niu owi­ja­nia stół pochyla się deli­kat­nie do tyłu odsta­wia­jąc belę na grunt. 
Pomy­słowa kon­struk­cja nowej praso-owi­jarki Kver­ne­land FastBale spra­wia, że posiada ona nie­zwy­kle kom­pak­towe wymiary, bowiem – jak zapew­nia pro­du­cent – jest ona krót­sza na rynku. 
Po kilku sezo­nach badań, nowa praso-owi­jarka Kver­ne­land FastBale jest aktu­al­nie pre­zen­to­wana na poszcze­gól­nych impre­zach tar­go­wych w róż­nych rejo­nach Pol­ski. 
Rozwój FastBale jest bez­po­śred­nim wyni­kiem znacz­nych inwe­sty­cji firmy Kver­ne­land Group w zakłady pro­duk­cyjne pras rolu­ją­cych, co jest powo­dem dąże­nia firmy do pozy­cji wio­dą­cego pro­du­centa pras rolu­ją­cych na świe­cie. 
Maszyny tej marki ofe­ruje w naszym kraju Kver­ne­land Group Pol­ska – firma han­dlowa kon­cernu Kver­ne­land Group, zaj­mu­jąca się dys­try­bu­cją maszyn, ser­wi­sem i sprze­dażą czę­ści zamien­nych w całej Pol­sce poprzez pro­fe­sjo­nalną sieć dealer­ską. 
Prasa FastBale ma pod­bie­racz o sze­ro­ko­ści robo­czej 2,2 m, liczba rzę­dów pal­ców – 5, liczba noży tną­cych – 25, dłu­gość cię­cia przy 14 nożach (mm) – 45 komora pra­so­wa­nia – sze­rok. – 1,23 m, śred­nica 1,22 m, min. zapo­trze­bo­wa­nie mocy – 140 KM; sze­ro­kość maszyny – 2,94 m, wyso­kość – 2,86 m, dłu­gość – 5,65 m, masa wła­sna – 7.500 kg. 

Metal-Fach – wal­cowe, łań­cu­chowe, mie­szane

Firma Metal-Fach to czo­łowy pol­ski pro­du­cent maszyn rol­ni­czych. Może się pochwa­lić cie­kawą ofertą pras zwi­ja­ją­cych oraz odpo­wied­niego do nich wypo­sa­że­nia. Asor­ty­ment obej­muje kilka modeli pras o róż­nym wypo­sa­że­niu i prze­zna­cze­niu. Część z nich jest wypo­sa­żona w rotor, część dodat­kowo także w noże. Do niektó­rych modeli można np. zamó­wić cen­tralne sma­ro­wa­nie kół łań­cu­cho­wych, co zwięk­sza ich żywot­ność, apli­ka­tor deter­gen­tów do polep­sze­nia kisze­nia oraz obwią­zy­wacz siatką do bel. Ten ostatni sys­tem zasłu­guje na uwagę o tyle, że dzięki niemu skraca się czas obwią­zy­wa­nia beli. Jest ona także lepiej zabez­pie­czona przed wil­go­cią. Co ważne, takie roz­wią­za­nie może zwięk­szyć wydaj­ność zbio­rów do 30 proc. Inne udo­god­nie­nia to sze­ro­kie ogu­mie­nie uła­twia­jące pracę na podmo­kłym tere­nie. Zasto­so­wano je np. w pra­sie Z562, w stan­dar­dzie. Kilka modeli pras zostało wyróż­nio­nych zna­kiem KRUS potwier­dza­ją­cym wysoką jakość maszyn. 
Prasa belu­jąca sta­ło­ko­mo­rowa Z562 to maszyna 16-wal­cowa. Prak­tycz­nym roz­wią­za­niem jest agre­gat, który posiada 30 tale­rzy umiesz­czo­nych w dwóch rzę­dach. Dodat­kowo zaś, sprzęt wypo­sa­żono w dwa kolejne, skrajne, o mniej­szej śred­nicy od pozo­sta­łych. Każdy z tale­rzy zęba­tych został zabez­pie­czony amor­ty­za­to­rami gumo­wymi, które pozwa­lają na kopio­wa­nie pola. Dodat­kowo zapew­niają bez­pieczną pracę i chro­nią przed prze­cią­że­niami. Urzą­dze­nie można dopo­sa­żyć w hydro­pak hydrau­liczny do siew­nika. Zasto­so­wano bez­ob­słu­gowe pia­sty reno­mo­wa­nej firmy SKF
Noże są indy­wi­du­al­nie zabez­pie­czone przed kamie­niami lub innymi obcymi cia­łami mogą­cymi je uszko­dzić. Pro­du­cent ofe­ruje także cyfrowy panel ste­ro­wa­nia z licz­ni­kiem bel i funk­cjami ser­wi­so­wymi. 
Z562 to maszyna o masie 2.200–2.400 kg. Mini­malna moc cią­gnika – 35–70 kW (48–95 KM), wydaj­ność bel – 20–40 szt. /h, śred­nica beli – 1.200 mm, sze­ro­kość beli – 1.200 mm, masa beli – 100-600 kg. Wymiary maszyny: dłu­gość – 3.730/3.800 mm, sze­ro­kość 2.470 mm, wyso­kość – 2.050 mm. 
Pro­du­cent zwraca uwagę, że stan­dar­dowe wypo­sa­że­nie obej­muje m.in. auto­ma­tyczny mecha­nizm poda­wa­nia sznurka, wygodną stopkę pod­po­rowa z opcją trybu robo­czego i postoju. Wyrzut­nik wyta­cza bele z obszaru obrotu tyl­nej klapy, co pozwala na roz­po­czę­cie pro­cesu zamy­ka­nia komory bez koniecz­no­ści odjeż­dża­nia od wyrzu­ca­nej beli. Regu­la­cja dys­zla umoż­li­wia agre­ga­cję maszyny na dolny zaczep. Zasto­so­wa­nie bęb­nowo-pal­co­wego pod­bie­racza o sze­ro­ko­ści 1.800 mm zwięk­sza wydaj­ność zbioru mate­riału. dzięki zasto­so­wa­niu sze­ro­kich kół 400/60– 15,5 14RP, prasa nadaje się do prac na podmo­kłych tere­nach. Przedni podest pozwala na bez­pieczną obsługę. Rota­cyjny zespół poda­jący wymu­sza rów­no­mierne poda­wa­nie mate­riału do komory zwi­ja­nia, przez co uzy­skuje się więk­szą wydaj­ność i szyb­kość. Prasa wypo­sa­żana jest też w mecha­niczny wskaź­nik napeł­nie­nia komory, cen­tralne sma­ro­wa­nie łożysk (listwa zbior­cza). Pracę uła­twia także mecha­niczny wskaź­nik zapeł­nie­nia komory. Prasa jako pierw­sza w kraju została wypo­sa­żona rów­nież w apli­ka­tor do zaki­sza­nia pasz w trak­cie zbioru (60 l). 
Prasa belu­jąca sta­ło­ko­mo­rowa Z587 to maszyna łań­cu­chowa. Pod­bie­racz o sze­ro­ko­ści 180 cm i obwią­zy­wacz siatką zwięk­szają wydaj­ność do 30%. Wyrzut­nik wyta­cza bele z obszaru obrotu tyl­nej klapy dzięki czemu nie ma potrzeby odjeż­dża­nia od beli. Uwagę zwraca inno­wa­cyjna wal­cowa komora, pozwa­lająca na najwyż­szy sto­pień zgniotu. Pro­ste ste­ro­wa­nie zapew­nia elek­tro­niczny panel wypo­sa­żony m.in. w licz­nik bel. Sze­ro­kie koła pozwa­lają na pracę w trud­nych warun­kach a regu­lo­wany dys­zel umoż­li­wia podłą­cze­nie na dolny zaczep. Mecha­niczna blo­kada tyl­nej klapy wpływa na mniej­sze zuży­cie paliwa przez cią­gnik w prze­ci­wień­stwie do blo­kad hydrau­licznych. 
Z587 Maszyna o masie 2.400 kg potrze­buje cią­gnika o mocy co naj­mniej 54 KM; wydaj­ność bel – 20–35 szt. /h, śred­nica i sze­ro­kość beli – 1.200 mm, masa beli – 100-600 kg. Wypo­sa­że­nie podobne do opi­sy­wa­nego powy­żej w modelu Z562.
Jest też kom­bi­na­cja – prasa belu­jąca sta­ło­ko­mo­rowa Z602 RN – wal­cowo-łań­cu­chowa. Tutaj też wyrzut­nik wyta­cza bele z obszaru tyl­nej klapy, dzięki czemu tempo pracy jest więk­sze, a ste­ro­wa­nie elek­tro­niczne pozwala sku­pić się na pracy a nie na jej obsłu­dze. Rota­cyjny zespół poda­jący wymu­sza rów­no­mierne poda­wa­nie mate­riału. Sze­ro­kie ogu­mie­nie pozwala na pracę w trud­nym tere­nie. 
Maszyna o masie 2.850 kg potrze­buje cią­gnika o mocy co naj­mniej 95 KM; wydaj­ność – do 40 szt. /h, śred­nica i sze­ro­kość bel – 1.200 mm, masa beli -100-600 kg. Wypo­sa­że­nie – podobne jak wyżej opi­sy­wa­nych modeli. 
Metal-Fach ofe­ruje też prasy zmien­no­ko­mo­rowe. Prasa belu­jąca zmien­no­ko­mo­rowa serii Z589 to maszyna pasowo-wal­cowa. Agre­gat posiada 30 tale­rzy umiesz­czo­nych w dwóch rzę­dach. Dodat­kowo zaś, sprzęt wypo­sa­żono w dwa kolejne, skrajne, o mniej­szej śred­nicy od pozo­sta­łych. Każdy z tale­rzy zęba­tych został zabez­pie­czony amor­ty­za­to­rami gumo­wymi, które pozwa­lają na kopio­wa­nie pola. Dodat­kowo zapew­niają bez­pieczną pracę i chro­nią przed prze­cią­że­niami. Tutaj też urzą­dze­nie można dopo­sa­żyć w hydro­pak hydrau­liczny do siew­nika. Panel ste­ru­jący umoż­li­wia usta­wia­nie i śle­dze­nie posz­cze­gól­nych eta­pów pracy maszyny. 
Z602 to maszyna o masie 2.330–3.200 kg, mini­malna moc sil­nika – 70 kW (95 KM), wydaj­ność – 25–45 szt. /h, śred­nica beli – 1.200 mm, sze­ro­kość beli – 500–1.600 mm, masa beli – 280–1.235 kg. Wypo­sa­że­nie –  podobne jak opi­sy­wa­nych powy­żej.
Klikając [ Zapisz ] zgadzasz się na przetwarzanie swoich danych osobowych zgodnie z naszą Polityką Prywatności. W każdej chwili możesz się wypisać klikając na link Wypisz znajdujący się na końcu każdej z otrzymanych wiadomości.