Dzięki obecnie obowiązującym przepisom, następca prawny może prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą, w przypadku śmierci przedsiębiorcy

Fot. ZM

Dzięki obecnie obowiązującym przepisom prawnym, następca prawny może kontynuować prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, w przypadku śmierci przedsiębiorcy. Dotyczy to tylko prowadzenia działalności w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.
Możliwość tę wprowadziła nowelizacja ustawy z dnia 5 lipca 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Warto zatem wiedzieć, w jaki sposób należy zabezpieczyć interesy swojego przedsiębiorstwa, na tego rodzaju ewentualność i jakie warunki formalne muszą być dopełnione, aby zarządca sukcesyjny, mógł zostać ustanowiony.

Istnieją dwa sposoby na ustanowienie zarządcy sukcesyjnego. Pierwszym z nich, jest zgłoszenie przez przedsiębiorcę do rejestru CEIDG osoby, która będzie pełnić funkcję zarządcy sukcesyjnego. W takim wypadu, po śmierci przedsiębiorcy, osoba wpisana do rejestru, automatycznie staje się zarządcą sukcesyjnym. Warto podkreślić, że jeśli w stosunku do przedsiębiorcy prowadzone jest postępowanie upadłościowe, to nie ma możliwości ustanowienia zarządcy sukcesyjnego w ten sposób. W przypadku, kiedy taki zarządca nie został ustanowiony za życia przedsiębiorcy, to ustawodawca przewidział 2-miesięczny termin, od momentu śmierci przedsiębiorcy, na możliwość powołania zarządcy. Osoby, które zgodnie z przepisami prawa spadkowego, nabywają uprawnienia do przedsiębiorstwa, mogą powołać zarządcę sukcesyjnego. Wymagana jest tutaj zgoda osoby, która ma zostać zarządcą sukcesyjnym, udzielona w formie aktu notarialnego. Ponadto, notariusz sporządza akt powołania zarządcy sukcesyjnego, który następnie przekazywany jest do CEIDG. Trzeba mieć tutaj na uwadze, że termin 2 miesięcy, nie podlega przedłużeniu, ani przywróceniu. Jeżeli wskazany okres minie, to nie ma już możliwości, aby zarządca sukcesyjny został powołany.

W nowelizacji ustawy zawarte zostały postanowienia odnośnie pracowników przedsiębiorstwa, które przejmowane jest przez zarządcę sukcesyjnego. Generalna zasada brzmi, że umowy o pracę w danym przedsiębiorstwie zachowują swoją moc przez okres 30 dni, od daty śmierci pracodawcy. W terminie od dnia śmierci pracodawcy, do dnia ustanowienia zarządcy sukcesyjnego, następcy prawni zmarłego przedsiębiorcy, mogą dokonywać tzw. czynności zachowawczych. Ma to na celu zachowanie ciągłości pracy przedsiębiorstwa i zminimalizowanie możliwości występowania jakichkolwiek strat finansowych. W związku z tym, osoba uprawniona do wykonywania czynności zachowawczych, może w ciągu 30 dni od daty śmierci pracodawcy, podpisać z pracownikami pisemne porozumienie, stanowiące o tym, że umowy o pracę pozostają w mocy, do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego lub do czasu upływu terminu na powołanie zarządcy sukcesyjnego. Pozwala to na zachowanie ciągłości zatrudnienia.

Warto mieć również na uwadze szczególne uregulowania, które określają możliwość wykonywania przez zarządcę sukcesyjnego praw z koncesji, licencji czy pozwoleń, jakie wydane zostały na rzecz zmarłego przedsiębiorcy, przez różnego rodzaju organy. Ustawodawca zaznaczył, że zarządca sukcesyjny może posługiwać się wyżej wymienionymi dokumentami, pod pewnym warunkiem. W ciągu trzech miesięcy, licząc od dnia ustanowienia zarządcy sukcesyjnego, należy złożyć odpowiedni wniosek do urzędu o potwierdzenie wykonywania danej decyzji. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku, prawa z wydanej decyzji wygasną. Doskonałym przykładem może być tutaj wykonywanie praw z licencji transportowej. Jeżeli zarządca sukcesyjny nie zwróci się do urzędu, który wydał licencję, to z upływem okresu trzech miesięcy, licencja bezpowrotnie wygaśnie. Ustanowienie zarządcy sukcesyjnego, jest często jedynym sposobem na zapewnienie ciągłości działania przedsiębiorstwa. W związku z tym, każdy przedsiębiorca prowadzący jednoosobowa działalność gospodarczą, powinien mieć tę kwestię na uwadze.

Anna Sikora
Prawnik Kancelarii Prawnej Viggen

Anna Sikora

Fot. Kancelaria Viggen